Inaczej zwany groteskiem. To podstawowa, czysta forma litery, bez dodatków w postaci szeryfów. Nie wykorzystuje się go do dłuższych tekstów, ponieważ czyta się go wolniej. Tekst, który właśnie masz przed sobą, jest złożony krojem bezszeryfowym.
Potoczna nazwa antykwy linearnej szeryfowej, charakteryzującej się prostymi formami wykorzystującymi prawidła geometrii (prostokąt, kwadrat, trójkąt, koło, owal) i pionową lub prawie pionową osią liter okrągłych, obecnością wyraźnych, prostokątnych szeryfów i silną konstrukcją znaków.
dorotawojciechowska.pl, behance.net/wojciechowska
Czasem między dwiema literami tworzy się za dużo lub za mało miejsca. Kerning pozwala je ustawić w idealnej odległości od siebie. Jeśli wyglądają one na nienaturalnie oddalone, stosuje się kerning ujemny, a więc się je dosuwa. Znaki, które wydają się zbyt „ściśnięte”, czyli położone zbyt blisko siebie, odsuwa się od siebie, a więc stosuje kerning dodatni.
To bardzo staranne i elegancko kreślone pismo. Sztuka kaligrafii wymaga cierpliwości i wprawy. Kształt liter pisanych przez kaligrafa zależy od narzędzia, którym się posługuje. Czasem ciężko jest odczytać treść, jednak kogo to obchodzi, kiedy litery są takie piękne.
To pismo, którego litery są zakończone szeryfami, czyli poziomymi lub ukośnymi kreskami, które ułatwiają czytanie. Szeryfy sprawiają, że oko lepiej śledzi czytany tekst, nawet kiedy jest on bardzo mały.
Potocznie kursywa to każde pochyłe pismo drukarskie. Dawniej tak nazywano pismo rękopiśmienne używane przy pospiesznym pisaniu w odróżnieniu od starannego, kaligraficznego pisma kodeksów. Dziś kursywa jest odmianą kroju, która jest inspirowana pismem odręcznym, przez co ma bardziej indywidualny charakter.
behance.net/Viktoriya_Gadomska
To znaki interpunkcyjne w postaci poziomych kresek. Krótsza – dywiz – służy do zaznaczania przedziałów czasowych, np. 1939-1945, i do zapisywania nazw dwuczłonowych, np. czarno-biały. Dłuższa linia to półpauza i stosuje się ją do wtrąceń w tekście – tak jak tutaj – ale też przy dialogach, np.: – Rozumiesz coś z tego? – Nie za bardzo.
czerniakzly.blogspot.com, behance.net/czerniakzly
Bardzo elegancka i harmonijna litera, nawiązująca kształtem do pism renesansowych. Ma bardzo lekką i wyrafinowaną formę, dzięki czemu ułatwia skupienie się na czytanej treści. Nic dziwnego, że często to ją możemy spotkać w przepastnych powieściach.
Pamiętasz kerning, który reguluje przestrzeń między parą liter? Czasem zmniejszenie odległości między nimi nie jest możliwe, bo niektóre elementy mogą na siebie nachodzić. Np. kiedy ustawimy obok siebie „f” i „i” , to wydłużenie pierwszej styka się z kropką tej drugiej. Rozwiązaniem jest ligatura, czyli oddzielny znak łączący dwie lub więcej liter w jedną zgrabną całość, tak jak wspomniane „fi”.
To taki zawijas, który wyróżnia niektóre litery. Może być wydłużonym szeryfem, zakończeniem albo ogonkiem. Wywodzi się z pisma kaligraficznego, w którym dla ozdobienia stosowało się różnego rodzaju zakrętasy. Swashe występują często w krojach szeryfowych, a także oczywiście w pisankach, czyli krojach inspirowanych pismem odręcznym.
behance.net/czuzamen, ueteii.tumblr.com, instagram.com/missczuz
To znak interpunkcyjny, służący do wyróżniania cytatów lub nazw i tytułów. W języku polskim cudzysłów otwiera się znakiem na dole, a zamyka na górze. Jest to podwójny cudzysłów apostrofowy. Często błędnie jest zastępowany cudzysłowem amerykańskim, czyli "pseudocudzysłowem".
iwonaprzybyla.com, behance.net/Iwona_Przybyla
To rysowane lub kreślone litery. Projektant ma tu zupełną dowolność. Rysując, może imitować ruch pędzla lub wykreślać geometryczne kształty.
Bękart to krótki wiersz tekstu, który przeszedł do kolejnej kolumny, chociaż nie powinien. Kiedy akapit się nim kończy, trzeba coś z tym zrobić. Bękart jest błędem składu tekstu, który nie powinien znaleźć się w żadnej książce.
Asterysk, czyli gwiazdka przy górnej linii pisma, najczęściej odsyła do przypisu albo oddziela akapity i wyrażenia. Ciąg gwiazdek może oznaczać zakodowane lub nieznane litery. Kratka (krzyżyk, płotek lub z angielskiego hash) jest używana w języku programowania komputerowego, może też oznaczać numer. W serwisach społecznościowych poprzedza słowo kluczowe czy odnośnik – tag.
Wersalik to inaczej wielka litera lub majuskuła. Jest stosowany na początku zdania lub w nazwach własnych. Gdyby projektant chciał podkreślić ważność jakiegoś wyrazu, mógłby zapisać go WERSALIKAMI, ale wtedy słowo to za bardzo odstawałoby od reszty tekstu. Rozwiązaniem tego problemu są kapitaliki – mają kształt wielkich liter, ale wielkością są zbliżone do małych.
Grubiutki bold i cienki light to różne odmiany tego samego kroju pisma. Jedna litera w danym foncie może występować w różnych odmianach, które służą innym celom. Przykładowo bold jest używany najczęściej do podkreślenia danego wyrazu, light zaś nadaje tekstowi lekkość. Nie tracąc cech charakterystycznych danego kroju, litery różnią się grubością i szerokością.
behance.net/paprotnik, paulinaderecka.tumblr.com
To kreseczki, ogonki, kropki i wszystkie znaki graficzne, które dodane do niektórych liter tworzą nowe. Mogą znajdować się pod, nad, obok lub wewnątrz danej litery. W języku polskim mamy dziewięć liter diakrytyzownych, czyli takich, które zostały stworzone przez dodanie diakrytyków. Wszystkie kryją się w zdaniu: „Zażółć gęślą jaźń”.
behance.net/dudu, behance.net/acapulcostudio
To po prostu wielka i mała litera. Ta większa to majuskuła, inaczej nazywana też wersalikiem. Jest używana na początku zdania lub w nazwach własnych. Minuskuła inaczej jest nazywana literą tekstową, gdyż służy właśnie do składu tekstu. Obie różnią się nie tylko wielkością, lecz także kształtem.
Firet jest miarą typograficzną, która pozwala typografowi uporządkować projekt. Jest to miara względna, co oznacza, że zmienia się proporcjonalnie do stopnia pisma. Ma ona wpływ na długość wielu parametrów danego kroju, takich jak pauza, która powinna mieć taką samą długość jak firet. Pauza to pozioma kreska, wykorzystywana najczęściej do dialogów w tekście.
facebook.com/ALFA-tattoo, facebook.com/hawajetattoo
Pismo dziełowe służy do składania długich tekstów, dlatego musi być proste, czytelne i pozbawione ozdobników, które mogłyby zaburzać ruch naszego oka wzdłuż czytanego tekstu. Inaczej jest z pismem displayowym – tu nie ma takich zasad. Display, używany zazwyczaj w dużej skali, nie musi być tak czytelny. Tutaj możemy pozwolić sobie na odrobinę szaleństwa.
behance.net/mamak, facebook.com/bartosz.mamak
Często nam się mylą. Czcionka to drewniany lub metalowy bloczek z wypukłym kształtem litery, który jest odbijany na papierze. Font zaś to krój w postaci cyfrowej. Ta pierwsza wywodzi się jeszcze z czasów Gutenberga, a ten drugi to już współczesny wynalazek. Oba są tylko nośnikami danego kompletu znaków o wspólnych cechach, który nazywamy krojem pisma.
behance.net/pawlinski, facebook.com/stworarium
„&” jest graficznym symbolem słowa „et”, które po łacinie oznacza „i”. Jest używany w języku angielskim czy niemieckim. Dzięki swojej ozdobnej formie wszedł również do pisowni polskiej. „@”, czyli „at” też pochodzi z łaciny. Dawniej był pisany przy nazwisku odbiorcy przesyłki handlowej. Dziś stosujemy go głównie w adresach poczty elektronicznej i nazywamy małpą.
Indeks górny, inaczej nazywany superskryptem, to przekształcenie liter lub cyfr polegające na zmniejszeniu danego znaku i podwyższeniu go aż do górnej linii tekstu. Indeks dolny to zmniejszony znak znajdujący się poniżej dolnej linii tekstu. Możemy je znaleźć w podręcznikach do matematyki czy chemii. Indeks górny jest też stosowany do oznaczania przypisów w tekście.
Krój jednoelementowy to taki, którego wszystkie elementy są równej grubości. Nie ma tak zwanego kontrastu, który jest charakterystyczny dla pisma dwuelementowego. Różnica w grubości kreski wywodzi się z pisma odręcznego, w którym zależnie od rodzaju użytego narzędzia i jego ustawienia litery mogą mieć cieńsze lub grubsze miejsca.
Rodzina kroju pisma jest tworzona przez jego różne odmiany. Wszystkie kroje mają pewne wspólne cechy charakterystyczne, mogą się jednak różnić grubością, szerokością i kątem nachylenia. Pismo pochylone i płynne to kursywa, ściśnięte i wąskie to condensed, a pogrubione to bold. Dzięki różnym odmianom możemy wyróżnić fragmenty tekstu, nadając im pożądany wygląd i charakter.
Bękart to krótki wiersz tekstu, który przeszedł do kolejnej kolumny, chociaż nie powinien. Kiedy akapit się nim kończy, trzeba coś z tym zrobić. Bękart jest błędem składu tekstu, który nie powinien znaleźć się w żadnej książce.